หมวดหมู่: ยารักษาริดสีดวง

คำถามจากผู้ป่วยโรคริดสีดวง

1. ริดสีดวงทวารคืออะไร

คำตอบ: โรคริดสีดวงทวาร ภาษาอังกฤษเรียกว่า (hemorrhoids) คือ การที่หลอดเลือดลำไส้ใหญ่ และทวารหนักมีอาการบวมโป่งพอง และมีหลอดเลือดบางส่วนยื่นออกมาจากทวารหนัก และเกิดขึ้นจากหลากหลายปัจจัย ดังนั้นเมื่อเกิดอาการจะก่อให้เกิดความรำคาญใจ และเป็นอันตรายต่อสุขภาพ จึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่ตัวผู้ป่วยเองต้องรีบรักษาตัว อย่าปล่อยให้โรคริดสีดวงอยู่กับเราเป็นเวลานานโดยละเลยการรักษา 

ริดสีดวงทวารรักษาให้หายได้ การรักษาเบื้องต้นก็คือการทำให้อุจจาระนิ่มขึ้น ลดอาการท้องผูก มีการใช้ยาสมุนไพรเช่น เพชรสังฆาต อัคตีทวาร ส่วนหากรักษาด้วยยาไม่เพียงพอ หรือมีก้อนยื่นออกมา อาจจะต้องพิจารณาใช้การรักษาโดยการผ่าตัด

2.เวลาขับถ่ายจะมีเลือดสดๆปนมาด้วยบางครั้งเยอะบางครั้งก็น้อยมีวิธีการรักษาอย่างไรบ้าง เเละมีโอกาสเป็นริดสีดวงหรือไม่

คำตอบ: อาการถ่ายเป็นเลือดสด พบได้ในคนเป็นริดสีดวง โรคริดสีดวงทวารเป็นโรคที่พบได้บ่อย โดยมีอาการทางทวารหนักที่สําคัญคือเลือดออกขณะและหลังถ่ายอุจจาระ และติ่งเนื้อขอบทวารอาการในระยะแรกมักเป็นๆหายๆ ไม่รุนแรง ริดสีดวงแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ ริดสีดวงภายใน และริดสีดวงภายนอก อาการของโรค

1.มีเลือดแดงสดหยดออกมา หรือพุ่งออกมาขณะเบ่งถ่าย หรือหลังถ่ายอุจจาระจำนวนแต่ละครั้งไม่มากนัก ไม่มีอาการปวด หรือแสบขอบทวาร และมักหยุดได้เอง อาการเหล่านี้จะเป็นๆหายๆ

2.มีก้อนเนื้อปลิ้นจากภายในขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ และยุบกลับเข้าไปเมื่อหยุดเบ่ง เมื่อเป็นมากต้องดันจึงจะกลับเข้าไป และขั้นสุดท้ายอาจย้อยอยู่ภายนอกตลอดเวลา

3. มีก่อนและปวดที่ขอบทวารเกิดขึ้นเร็วใน 24 ชั่วโมง และเจ็บมากในระยะเวลา 5-7 วันแรก ต้องระวังภาวะแทรกซ้อน

3.มีถ่ายเป็นเลือดสีแดงสดมา 3 วันได้แล้ว ครั้งแรกที่ถ่ายเป็นเลือดอยากเดียวค่ะ แล้วเหมือนมีลิ้มเลือดออกมา แต่กลิ่นเหมือนอุจจาระนะคะไม่มีกลิ่นคาวเลือด แต่มีอาการแสบท้องเหมือนกินของเผ็ด พอมาวันที่ 2 ก็ยังถ่ายค่อนข้างเหลวค่ะแต่มีเลือดออกมาด้วยเหมือนเดิม วันที่ 3 ก็เหมือนกันค่ะถ่ายเหลวแต่มีเลือด ใช่อาการริดสีดวงหรือไม่

คำตอบ: แนะนำว่าควรรีบรักษา เพราะอาการถ่ายอุจจาระปนเลือด ต้องหาสาเหตุ ซึ่งสาเหตุที่ต้องระวังคือ มะเร็งลำใส้ค่ะ เพราะอาการจะเป็นถ่ายอุจจาระปนกับเลือด ปวดหน่วง ถ่ายไม่สุดได้ ส่วนอาการของริดสีดวงจะถ่ายเป็นเลือดสด เลือดมักออกมาเคลือบกับอุจจาระค่ะ 

คำตอบ 2: มีโอกาสเป็นไปได้ โรคริดสีดวงทวารเป็นโรคที่พบได้บ่อย โดยมีอาการทางทวารหนักที่สําคัญคือเลือดออกขณะและหลังถ่ายอุจจาระ และติ่งเนื้อขอบทวารอาการในระยะแรกมักเป็นๆหายๆ ไม่รุนแรง

4.มีปัญหาทางเรื่องริดสีดวงทวารคะ มีวิธีรักษาให้หายขาดอย่างไรบ้าง

คำตอบ: การรักษาริดสีดวงทวารมี 2 แบบ คือ ให้การดูแลทั่วไป กับ แบบเฉพาะเจาะจงครับ

1.การดูแลทั่วไป เพื่อต้องการให้การขับถ่ายอุจจาระสะดวก ไม่ต้องเบ่งรุนแรง ได้แก่ รับประทานอาหารที่มีเส้นใยมากๆ ทำให้อุจจาระนิ่มขึ้นด้วยการดื่มน้ำมากๆ หรืออาจใช้ยาถ่ายช่วยในกรณีมีท้องผูกร่วมด้วย หรืออาจใช้ยาระงับอาการอื่นๆเช่นยาเหน็บ ยาขี้ผึ้งทาทวารหนัก ยาสมุนไพร เช่น เพชรสังฆาต เป็นต้น

2.การรักษาแบบเฉพาะเจาะจง มีหลายวิธีที่จะทำให้หายจากโรค แต่ก็ขึ้นอยู่กับระยะของโรค อุปกรณ์-ความพร้อมของแต่ละสถานที่ หรือความชำนาญของแพทย์เอง ได้แก่

2.1 การฉีดยา(injection) ให้หัวของริดสีดวงยุบลง
2.2 การใช้ยางรัด (rubber band ligation) เพื่อรัดให้หัวริดสีดวงหลุดออก
2.3 การจี้ริดสีดวงทวาร มีทั้งการจี้แบบใช้อินฟราเรด(infrared photocoagulation) และ bipolar coagulation เพื่อให้ริดสีดวงทวารยุบ หยุดการเลือดออก
2.4 การผ่าตัดริดสีดวงทวาร ใช้ในริดสีดวงทวารที่เป็นมากๆแล้ว (ระยะ3-4) 

5.การรักษาริดสีดวง สามารถทำให้หายได้หรือไม่ ถ้าสมมติว่าต้องผ่า การผ่าจะทำให้รูทวารเล็กลง แล้วยังสามารถมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักได้ไหม และการฉีดยากับรัดยางอันตรายไหม

คำตอบ: การรักษาริสีดวงทวารมีหลายวิธีขึ้นอยู่กับขนาดและความรุนแรงของริดสีดวงที่เป็น การรักษาจะหายหรือไม่หายนั้นขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของคนไข้

ริดสีดวงทวารเกิดจากแรงดันของเส้นเลือดบริเวณทวาร ซึ่งเกิดจากการนั่งเบ่งอุจจาระนาน ท้องผูกท้องร่วงเรื้อรัง การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก

ฉะนั้นหากรับการรักษาริดสีดวงทวารโดยวิธีใดก็ตามควรหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะทำให้โรคเกิดซ้ำอีก

6.เป็นริดสีดวงตอนท้องอยู่กินยาแก้ริดสีดวงได้ไหมคะ

คำตอบ: สามารถใช้ยาได้ โดยยาที่ช่วยในการลดการอักเสบ บวม อาจะใช้ยาเหน็บก้น โดยทั่วไปยาที่ช่วยลดริดสีดวง ซึ่งเป็นยาทานเป็นยาที่ยังไม่มีการศึกษาในคนตั้งครรภ์ ฉะนั้นเราจะไม่ใช้ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ คือถ้าแม่ตั้งครรภ์บอกว่าเป็นริดสีดวง เราก็ต้องดูว่ามีความรุนแรงมากน้อยแค่ไหน แต่ถ้าไม่มีปัญหาไม่เจ็บ ไม่เลือดออก ก็อาจแนะนำให้คุณแม่ดันกลับเข้าไป เน้นทานอาหารที่มีกากใยหรือไฟเบอร์ ไม่นั่งห้องน้ำนาน ถ้านั่งแล้วไม่ออกก็ไม่ต้องไปเบ่ง ถ้าคุณแม่ปฏิบัติตามได้ดี ก็ไม่มีปัญหา ไม่แนะนำให้ซื้อทั้งยาเหน็บและยาทาตามร้าน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา 

7.ริดสีดวงมีโอกาสหายไหมคะ

คำตอบ: หายได้ค่ะ ถ้าเป็นไ่ม่มาก รักษาโดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงคือ ไม่เบ่งในขณะถ่าย ดังนั้นต้องหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เกิดท้องผูกเรื้อรัง โดยการกินอาหารที่มีกากใยอาหารสูง ดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน ไม่เครียด พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย ไม่กลั้นอุจจาระ ควรอุจจาระให้เป็นเวลา และใช้วิธีแช่ก้นในน้ำอุ่น และใช้ยาต่างๆตามอาการ เช่นแก้ปวดถ้ามีปวดร่วมด้วย ยาเหน็บทวารลดบวม และถ้ารักษาด้วยวิธีดังกล่าวไม่ได้ผลหรือแพทย์พิจารณาแล้วว่าเป็นริดสีดวงขั้นรุนแรง แพทย์อาจพิจารณาใช้จี้ไฟฟ้า หรือฉีดยาให้ก้อนยุบ หรือผูกก้อน หรือผ่าตัดค่ะ 

8.สอบถามอาการเบื้องต้นของโรคริดสีดวง

คำตอบ: อาการของโรคริดสีดวงทวาร

-มีก้อนเนื้อปลิ้นจากภายในขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ และยุบกลับเข้าไปเมื่อหยุดเบ่ง เมื่อเป็นมากต้องดันจึงจะกลับเข้าไป และขั้นสุดท้ายอาจย้อยอยู่ภายนอกตลอดเวลา

-มีเลือดแดงสดหยดออกมา หรือพุ่งออกมาขณะเบ่งถ่าย หรือหลังถ่ายอุจจาระจำนวนแต่ละครั้งไม่มากนัก ไม่มีอาการปวด หรือแสบขอบทวาร หรือพบเลือดบนกระดาษชำระ เลือดที่ออกจะไม่ปนกับอุจจาระไม่มีมูก และมักหยุดได้เอง อาการเหล่านี้จะเป็นๆหายๆ

-เมื่อเป็นมาก หลอดเลือดจะบวมมาก รวมทั้งเนื้อเยื่อเกี่ยวพันรอบหลอดเลือดจะบวมออกมาถึงปากทวารหนัก เห็นเป็นก้อนเนื้อนิ่ม ปลิ้นโผล่ออกมานอกทวารหนัก ซึ่งในภาวะเช่นนี้ จะก่ออาการเจ็บปวดได้

-นอกจากอาการดังกล่าวแล้วผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการคันรอบทวารหนัก

-อาจจะมาด้วยอาการมีมูกหลังจากถ่ายอุจาระ

-เมื่อมีลิ่มเลือดเกิดในริดสีดวงที่โป่งพองจะก่ออาการปวด เจ็บ บวม และก่ออาการระคายเคืองบริเวณรอบปากทวารหนัก และอาการคัน แต่มักไม่ค่อยพบมีเลือดออกจากติ่งเนื้อนี้